Ние можеме да ги дефинираме последните 10 години како декада на iPhone – периодот кога паметните телефони станаа масовно користени, создадоа корпорации за милијарди долари, сменија голем број индустрии и светот во целост, пренесува „CNBC“.
Првиот iPhone излезе во 2007 година, но во зората на новата деценија сепак беше релативно „ниша“ производ, ограничен на еден телеком и беше насочен кон луѓе кои рано тестираат нови технологии. Сега е многу попопуларен. Во првиот календарски квартал на 2010 година, Apple продаде 8,7 милиони iPhone-и. Во истиот квартал од 2018 година, бројот достигна 47 милиони.
Apple продаде најмалку 1,4 милијарди ајфони во деценијата, според официјалните бројки на продажбата, а веројатно и скоро 1,6 милијарди, откако ги додаде проценките на оваа година. Компанијата тврди дека 900 милиони ајфони се во активна употреба.
iPhone стана движечка сила за Apple. Најмалку 10 години, таа се трансформира од голем бизнис на персонални компјутери со профитабилен бизнис од страна на MP3 плеери во мега корпорација со пазарна капитализација од 1 трилион долари, операции низ целиот свет и 137,000 вработени со полно работно време.
„Несомнено е највлијателниот производ за потрошувачка технологија во последната деценија“, рече основачот на „Loup Ventures“ и долгогодишен аналитичар на „Apple“, Џин Мунстер.
iPhone влезе толку многу во животот на луѓето затоа што замени многу други уреди – часовникот, навигацијата, MP3 плеерот, дури и фенерчето.
„Пред 15 години, користевме мобилни телефони за да остваруваме повици. Денес ги користиме за сè друго. Тие се нераздвоен дел од нашите животи“, посочува аналитичарот Џеф Кејган.
Можеби најдобриот пример за моќноста на трансформацијата на iPhone е она што Apple го направи со камерите. Околу 109 милиони камери, што ги собира во нашиот џеб, беа продадени во 2010 година, според податоците на Camera & Imaging Products Association. Во 2018 година, последната за која има целосни податоци, продадени се само 9 милиони камери од овој тип.
„Некои производи беа проголтани, некои се целосно отстранети од пазарот и ова е дел од слободниот и отворен пазар“, рече Томас Кук, професор на McDonough School of Business при Џорџтаун Универзитетот.
iPhone создаде приближо онолку индустрии, колку што уништи. Компаниите засподелено патување Lyft и Uber вредат 60 милијарди долари заедно, благодарение само на постојано вклучената GPS локација и брзите Интернет-врски кои станаа масовни со iPhone.
„Може да ја погледнете секоја функција на телефонот и да размислите за милијарди долари што се создадени околу него. Влијанието е на секој аспект од нашите животи“, рече Мунстер. „Камерата и Instagram. Локацијата прави сè, од мапи како Waze, до рекламирање на Google Maps, испораки на храна како Grubhub. NFC овозможи мобилно банкарство, што ќе ја промени банкарската индустрија. Потрошувачката на содржина во моментов е потрошувачка на видео. YouTube немаше да бде тоа што е без iPhone“, додава тој.
iPhone и App Store прераснаа во огромни бизниси, давајќи им на развивачите на апликации лесен начин да ги продадат на глобалната публика. Во јануари, Apple соопшти дека програмерите во нејзината платформа „App Store“ направиле 120 милијарди долари од нејзиното лансирање во 2008 година и над 30 милијарди долари само во 2018 година.
Огромен ланец на снабдување
Иако основната идеја на iPhone не се промени во текот на деценијата, самиот уред стана значително помоќен.
На почетокот на деценијата, најмоќниот iPhone беше iPhone 3G, втората верзија на уредот, располагаше со бавен процесор Samsung. iPhone 11 Pro, најновата клучна верзија на уредот, има шест-јадрен Apple процесор од 2,65 GHz. Изведбата на современиот iPhone се натпреварува со онаа на лаптопите според некои тестови.
Видовме слично подобрување кај дисплеите. Најдобриот iPhone во 2010 година имаше 3,5-инчен екран со 153,000 пиксели. Најновите модели сега имаат 6,5-инчен екран со над 2,6 милиони пиксели.
Лошата страна на сето ова е што iPhone стана многу поскап. IPhone 3G чинеше само 199 долари за основниот модел, делумно субвенциониран со двегодишен договор со AT&T. Верзијата на iPhone Pro сега започнува од 999 долари и договорот со оператор е одвоен.
Способноста на Apple да нуди нов модел секоја година со значително подобрени можности беше подвлечена од огромниот и софистициран ланец на снабдување кој кулминираше во огромните склопувачки единици во Кина, управуван од неговиот основен производствен партнер Foxconn. Во 2017 година, Apple соопшти дека создал и поддржува 4,8 милиони работни места во Кина.
На почетокот на деценијата, Apple го водеше нејзиниот основач, Стив Џобс. На 24 август 2011 година, два месеци пред да почина Џобс, Тим Кук се најде на позицијата извршен директор, на која сè уште е денес.
Под водство на Кук, Apple продаде милијарди ајфони и генерираше стотици милијарди профит. Во одреден момент, компанијата дури и пријави најпрофитабилен квартал за јавно трговско друштво до денес.
Во текот на поголемиот дел од декадата, Apple беше највисоко рангирана јавно тргувана компанија, губејќи ја својата круна за сметка на долгогодишниот конкурент Microsoft и неодамна од Saudi Aramco.
Со текот на годините, Apple генерира огромна сума на готовина на грбот на продажбите на iPhone, но во 2018 година, по даночната реформа, посочи дека планира да го насочи поголемиот дел од таа залиха кон своите акционери во форма на дивиденди и обратно купување на акции.
Последното помогна да се зголеми цената на акциите за над 900%. Милиони долари инвестирани во Apple на 1 јануари 2010 година, ќе вредат 9,13 милијарди американски долари од минатиот петок, по „сплитот“ од 7-1 во 2014 година.
На својот патот, Apple достигна неколку пресвртници. Во 2015 година, тој стана дел од индексот на сини чипови на Dow Jones Industrial Average. Исто така, доби признание од добро познатиот инвеститор Ворен Бафет, чиј конгломерат Berkshire Hathaway сега поседува 5% од Apple.
Во 2018 година, Apple стана првата јавна компанија што ја премина границата од 1 трилион долари пазарна капитализација. Една година порано, го отвори Apple Park, неговиот огромен корпоративен кампус во Купертино, Калифорнија, вреден околу 5 милијарди долари за изградба. Во моментот е сместен во седиштето на американскиот гигант.
Да не заборавиме дека Apple лансираше три главни нови производни линии: iPad, Apple Watch и AirPods. Сите тие добро се продадоа. Сепак, никој не го смени светот како што направи iPhone.
Жртва на својот успех
Apple влегува во новата деценија како гигант со неколку особено профитабилни производи, но се соочува со сè повеќе предизвици поврзани со нејзината големина и успех.
Судската комисија на Претставничкиот дом на Соединетите држави неодамна побара документи од Apple, Amazon, Facebook и Google , како дел од антимонополската истрага за растечкиот скептицизам во Вашингтон за големите технолошки компании. Во последните неколку месеци, Кук мораше да одговори на прашања од меѓународните медиуми за тоа дали Apple е монопол, особено кога станува збор за контролите што ги има на својата платформа App Store.
„Ниту еден разумен човек нема да го нарече Apple монопол“, рече Кук во октомври.
Во исто време, се зголемуваат загриженоста од активисти и застапници на потрошувачите за цената што природата ја плаќа за продажба на нов хардвер на стотици милиони луѓе кои ги менуваат своите гаџети на секои неколку месеци. Во последниве години, Apple воведе нови програми за рециклирање и иницијативи за намалување на отпадот кои стигнуваат до депониите.
Други, вклучително и поранешниот директор на Apple, Џони Ајв, изразија загриженост дека iPhone може да биде премногу добар, а луѓето нема да сакаат да престанат да го користат. Како одговор на тоа, Apple пушти функција за следење на време на уредот за да им помогне на луѓето да се борат со нивната зависност од блескавиот мал екран.
Можеби најголемиот предизвик е што iPhone веќе не може да расте толку брзо како што тоа го правеше пред 10 години, кога стотици милиони корисници за прв пат купија таков телефон.
Продажбата на iPhone телефони достигна врв во 2015 година – 231 милиони единици. Оттогаш тие се главно непроменети. Како и да е, во 2019 година Apple соопшти дека не планира да продолжи да известува колку единици продала, велејќи дека вкупната заработка и другите метрики се доволна информација за инвеститорите.
Наместо тоа, компанијата го насочува вниманието на инвеститорите на нејзината хардверска единица, која ги вклучува Apple Watch и AirPods, како и одделот за услуги, кој нуди претплати на Apple TV + и Apple Arcade. Но, iPhone-от сепак учествува со околу 54% од приходите на Apple во 2019 година.
Дали новата деценија ќе биде благонаклонета за Apple како што беше во изминатите 10 години, ќе зависи од тоа дали услугите преку Интернет и „wearable“ уредите ќе ги променат нашите животи онолку колку што успеа iPhone.