Само затоа што често пиеме вода, не мора да значи дека сме навистина хидрирани. Хидратацијата не е само внесување течности – таа вклучува и електролити.
Електролитите се минерали кои носат електрични полнежи во телото и помагаат во регулирањето на основните функции како што се рамнотежата на течностите, мускулната контракција и pH вредностите, објаснува спортскиот нутриционист Дана Анџело Вајт. Надополнувањето на електролитите е клучно за одржување на енергијата, физичките перформанси и целокупната хидратација.
Главните електролити во нашето тело се: натриум, калиум, калциум, магнезиум, хлорид и фосфор.
Подолу се наведени шест суптилни знаци кои може да укажуваат на тоа дека ви недостасуваат електролити за кои можеби не сте помислиле претходно.
1. Замор
Сите понекогаш се чувствуваме исцрпено – од недостаток на сон, стрес или прескокнување оброци. Но, ако сте го исклучиле сето тоа, а сепак се чувствувате без енергија, причината може да биде електролитен дисбаланс.
Нутриционистката Бријана Батлер објаснува како недостатокот на електролити може да ја наруши функцијата на клетките и органите, што може да доведе до невромускулни и когнитивни тешкотии, вклучувајќи конфузија и хроничен замор.
Ниското ниво на натриум, магнезиум или калиум често се поврзува со овие симптоми.
2. Мускулни грчеви
Мускулните грчеви или грчеви често се јавуваат во најлошото можно време – на пример, среде трка или додека се обидувате да заспиете.
Иако причината за грчевите сè уште не е целосно разбрана, експертите се согласуваат дека потењето и губењето на електролити, особено за време на вежбање или во топлина, се главните предизвикувачи.
Нутриционистката Ејми Гудсон објаснува дека ниските нивоа на натриум, калиум, калциум и магнезиум се најчеста причина за грчеви бидејќи овие минерали ги регулираат мускулните контракции.
3. Главоболка
Дали знаевте дека дехидрацијата буквално може да го намали нашиот мозок?
Кога телото губи течности и електролити – вклучувајќи ја и течноста во мозокот – има мало намалување на волуменот на мозокот, што може да предизвика главоболки, објаснува нутриционистката Џена Брадок.
Покрај дехидрацијата, главоболките може да бидат предизвикани и од електролитен дисбаланс во мозокот, особено ниски нивоа на натриум и магнезиум.
4. Вртоглавица
Ако чувствувате вртоглавица додека седите или по вежбање, можеби имате ниско ниво на натриум.
Намалувањето на нивото на натриум може привремено да го намали протокот на крв во мозокот, предизвикувајќи чувство на вртоглавица. Гудсон истакнува дека ова често се случува кај луѓе кои пијат многу вода, но не го заменуваат натриумот.
Спортистите на издржливост или оние кои вежбаат подолг временски период се особено изложени на ризик, бидејќи може да развијат состојба позната како хипонатремија (низок натриум).
5. Мускулна слабост
Ако сте земале неколку дена пауза од вежбање, но сепак се чувствувате слабо, тоа може да се должи на недостаток на калиум, вели Бријана Батлер.
Калиумот игра клучна улога во преносот на електрични импулси во мускулните клетки. Без него, мускулите не можат правилно да функционираат.
Покрај калиумот, важен е и фосфорот, кој е одговорен за производство на енергија, а неговиот недостаток може да предизвика чувство на мускулна слабост.
6. Прегревање на телото
Потењето го лади телото и ја регулира телесната температура. Но, потта содржи и вода и електролити. Ако тие не се компензираат на време, телото повеќе не може ефикасно да ја одржува температурата.
Без доволно електролити, постои поголем ризик од прегревање и топлотен удар, предупредува Вајт.
Како природно да ги надополните електролитите?
Иако многу луѓе се свртуваат кон изотонични пијалоци или електролити во прав, голем број природни извори на храна можат да помогнат подеднакво ефикасно.
Натриум и хлорид: Се наоѓаат во солени закуски како што се переци, крекери, солени ореви, но исто така и во конзервирани супи, грав, соја сос и други зачини.
Калиум: Се наоѓа во овошје и зеленчук како што се банани, компири, спанаќ, тиква, сливи и суво грозје.
Калциум: Богати извори се млечни производи (млеко, сирење, јогурт), тофу, лосос, сардини и темнолистен зеленчук (кељ, спанаќ).
Магнезиум: Се наоѓа во семиња и ореви (чиа, тиква, бадеми, индиски ореви), грав и едамаме.
Фосфор: Месо (пилешко, говедско), риба (лосос, капини), млечни производи и јајца го содржат во изобилство.
Кога да побарате медицински совет?
Овие знаци може, но и не мора да укажуваат на недостаток на електролити. На пример, вртоглавицата може да биде последица на низок крвен притисок или анемија. Доколку некои од симптомите се повторуваат или не исчезнуваат, најдобро е да се консултирате со лекар за да се исклучат посериозни состојби.