СТАНДАРД life
АНАЛИЗИ

Берзата стана зависна од 5 технолошки компании

Кога станува збор за поголема државна контрола и ограничување на пазарната моќ, околу американската „голема петорка“ во последно време е тивко. Спорно е дека Apple, Amazon, Alphabet, Microsoft и Facebook некогаш ќе бидат скршени. Берзата, во секој случај, никогаш не шпекулирала околу ова прашање.

Ова е очигледно и од постојаните зголемувања на цените на акциите. Ова е точно она што треба да се смета за пожелно од перспектива на инвеститорите. Дури и тогаш, би имало смисла инвеститорите да инвестираат во „големата петорка“. Инаку, еден ден може да испадне дека петте американски технолошки акции ослабуваат, а Вол Стрит и целата светска берза со него колабираат.

Она што на прв поглед звучи како нереално хорор сценарио, во никој случај не е апсурдно. Никогаш порано во долгата финансиска историја, петте технолошки компании не носеа толку многу тежина и со тоа – толку влијание, на берзата како што прават денес.

Пред две недели, по Apple, Amazon и Alphabet и Microsoft ја надмина гранцата од 1 трилион долари пазарна оценка во позадината на нејзините брилијантни квартални резултати. Сите пет заедно се во вредност од 4,8 трилиони евра. Тоа се 1,4 трилиони. повеќе од бруто домашниот производ (БДП) на Германија. Ова значи дека 82 милиони Германци не создаваат доволно производство за една година за да ги купат овие пет компании.

Од почетокот на минатата година, петте технолошки гиганти ја зголемија својата берзанска вредност за уште 1,8 трилиони евра. Само тоа би било доволно да се купат сите 763 котирани компании во Германија.

Проблемот број еден со овие гигантски зголемувања во курсевите е дека реалниот економски развој не останува во чекор со нив. Цените на акциите се зголемија за просечно повеќе од една третина минатата година, но корпоративната заработка на компанијата стагнираше.

Apple минатата година објави нето профит од 50 милијарди евра, што е намалување за два проценти во однос на претходната година. Во исто време, цената на акциите на компанијата се зголеми за 63 проценти во 2019 година, а овој јануари за уште десет проценти.

Компанијата од Купертино и Microsoft се – според цената на акциите и профитот на компанијата, двојно поскапи денес, отколку пред две години. Дури само тоа ги зголемува идните ризици и претставува ризик од колапс доколку инвеститорите се помалку еуфорични во врска со изгледите за раст.

Вториот проблем е уште поголем. Тежината на петте концерни на берзата е толку голема, што само во изминатата година, тие придонесоа повеќе од 20 проценти во S&P, најпознатиот светски берзански индекс. Во него се котираат 500-те најголеми американски компании.

Ова не е сè: инвеститорите кои го диверзифицираат својот ризик особено широко, сакаат да се потпираат на котираните компании ширум светот. Најпопуларните се индекс-фондовите во MSCI World. Опфаќа над 1 600 компании во западниот свет.

Секој кој верува дека со тоа успеал да го диверзифицира своето портфолио особено широко и мудро, како што советниците за инвестиции сакаат да го нарекуваат широкото распределување на ризиците, греши. Скоро две третини од овој MSCI World сега е составен од акции на САД. Ова е поголем удел од кога било. Причината е тоа што веќе многу години, американските акции растат побрзо од акциите со дивиденда во остатокот од светот.

Од година во година, тежината се менува во корист на американските капитали – одвоени од развојот на реалната економија. Американските технолошки акции се во првите редови и повторно тука е „Големата петорка“. Сега таа претставува десет проценти од целиот светски индекс.

Да кажеме дека Тим Кук и Сатија Надела еден ден ќе ги насочат Apple и Microsoft нaстрана од патот на успехот, затоа што, слично како некогаш најголемиот производител на мобилни телефони во светот, Nokia, ги промашуваат утрешните трендови. Секој што мисли дека таков инцидент би влијаел само на овие две технолошки компании и нивните акционери е погрешен. Минатото покажува што се случува на целата глобална берза кога над големите технолошки компании во Америка се појавува дури и навестување за проблем.

На крајот на 2018 година, шпекулациите за можни тешкотии со продажбата на Apple во Кина беа доволни за да предизвикаат падови на берзата низ целиот свет. Голем дел од годишната загуба од 20 проценти на водечкиот германски индекс на акции (Dax) се должи на наводните тешкотии на Apple во Кина, што на крајот не се остварија.

Берзата стана целосно зависна од пет технолошки гиганти. Ако паднат нивните цени на акциите, тогаш ќе падне цела берза. Не само затоа што тежината на технолошките гиганти расте, туку и затоа што влијанието на нивните курсеви на сите други индустрии расте.

Досега, не постои излез од дилемата се додека „големите пет“ не се распаднат на многу парчиња, што би ги натерало да изгубат преголемо значење за берзата. Ова не би било фер за основачите или акционерите на овие компании.

Во меѓувреме, инвеститорите треба да живеат со фактот дека „големата петорка“ не само што задоволува голем дел од нашите дигитални потреби, туку има и значително влијание врз растот на вредноста на нашите портфолија. Без разлика дали инвеститорите имаат инвестирано во Apple и компанија или не.

Поврзани вести

Кои се најголемите добитници и губитници на големиот план од стимулaции на Бајден?

Влатко Зорба

Пропаднатата европска економија ќе се разбуди загрижена за растот на цените

Влатко Зорба

Ant Group на Џек Ма – од следната голема работа до здодевна банка

Влатко Зорба