Што е „детоксикација“? Тоа е процес во кој се користат одредени производи или методи за „чистење на телото“ и се земаат хербални препарати или суплементи за да се исфрлат таканаречените „токсини“.
Детоксикацијата на телото во последно време е многу популарна на социјалните мрежи, а ја промовираат главно брендови кои нудат сопствени производи за „чистење на телото“ и познати инлуенсери.
На глобално ниво, вредноста на пазарот на пијалоци за детоксикација, кој се проценува на над 5 милијарди американски долари во 2022 година, се предвидува да порасне за дополнителни 50 проценти пред 2030 година.
Детоксикацијата не е ништо ново
Детоксикацијата е интересна за луѓето уште од времето на Хипократ, кој верувал дека четирите основни телесни течности – крвта, флегмата, црната жолчка и жолтата жолчка – мора да останат во рамнотежа за да се одржи добро здравје. Ако не се чувствувавте добро, тоа значеше во тие денови дека органите и течностите на вашето тело биле некако во нерамнотежа и треба некаква корекција.
Со векови ваквата „нерамнотежа“ се третирала на различни начини, од клизма преку повраќање, до терапија со пијавици и крвопролевање.
Клизма беше направена со вметнување на цевка со течност во ректумот и дебелото црево, беше дизајнирана еметика за да предизвика повраќање кај „пациентот“, а испуштањето крв се користеше за лекување на разни болести.
Во меѓувреме, низ историјата, ритуалот на детоксикација и пост почнал да се смета за еден вид одраз на самодисциплина, чистота и светост и станал вообичаен, особено кај жените.
Различни видови на детоксикација
Денес, детоксикацијата изгледа малку поинаку. Производите за детоксикација кои се нудат преку шалтер или на интернет најчесто се разни чаеви или пијалоци кои се консумираат наместо храна. Овој метод понекогаш започнува со пост или се комбинира со пост во текот на целата програма.
Денес, ознаката „детокс“ се почесто се среќава на амбалажата на чаеви, кафиња, пијалоци со додадено овошје и зеленчук, на билни мешавини или разни мешавини составени од „природни“ состојки.
На ваквите производи често се пишува дека го зајакнуваат имунитетот и помагаат да се отстранат токсините од телото.
Истражувањето на различни терапии за детоксикација препишани од таканаречените натуропати во САД покажа дека повеќе од 75 проценти од нив препорачуваат диететски мерки, кои вклучуваат консумирање „храна за чистење“ како што се цвекло, витамини, минерали или антиоксиданси, органска храна, пробиотици, а се препорачуваат и таканаречени елиминациски диети.
Пијалоците и соодветната храна се типичен пример за програма за детоксикација, но некои натуропати препорачуваат и наводнување на дебелото црево, а повеќе од 25 проценти од нив користат хомеопатски лекови или лаксативни билки, што не е нужно здраво или добро за телото, особено ако клизмата не се врши од страна на лекар.
Дали делува детоксикацијата?
Краткиот одговор е – НЕ. Рецензија објавена во 2022 година покажа дека диетите за детоксикација не успеале да ги идентификуваат потенцијалните патишта преку кои токсините се елиминираат од телото, ниту специфичните токсини кои наводно се отстрануваат од телото благодарение на одредена диета или консумирање одредени пијалоци.
Во истиот текст, се истакнува дека програмите за детоксикација се во спротивност со општите принципи на човечката физиологија, имајќи предвид дека и црниот дроб и бубрезите се доста ефикасни кога станува збор за отстранување на токсините од телото.
Претходна рецензија од 2015 година на сличен начин покажа дека спроведените студии не дадоа убедливи докази за поддршка на употребата на диети за детоксикација. Производите за детоксикација не мора да ја докажуваат својата ефикасност за да се продаваат на пазарот, а не знаете дали се ефикасни или не. Затоа, треба да бидете внимателни и да ја проверите етикетата на производот и состојките пред да го купите.
Потенцијална опасност
Консумирањето производи за детоксикација наместо храната што ја јадете редовно значи дека внесувате многу низок вкупен број на килоџули и калории и може да резултира со значително губење на тежината на краток рок.
Но, ова не е одржлив начин за слабеење. Диетите за детоксикација кои сериозно го ограничуваат внесот на килоџули или групи на храна го зголемуваат ризикот од пропуштање на внесот на хранливи материи кои се апсолутно неопходни за нормално функционирање на нашето тело. Резултатот може да биде замор, раздразливост и лош здив.
Исто така, постои ризик етикетите на состојките содржани во производите за детоксикација да не се точни, што го зголемува ризикот од различни несакани ефекти, потенцијално предозирање или други негативни ефекти.
Некои луѓе дефинитивно не треба ни да започнат со детоксикација. Ова се однесува на луѓе со хронични здравствени состојби, нарушувања во исхраната, постари возрасни лица, деца, бремени жени или доилки.
Единствениот позитивен аспект на програмата за детоксикација може да биде фактот што може да придонесе за подигање на свеста за вашите моментални навики во исхраната или животниот стил, како што е прекумерното консумирање алкохол.
На пример, читањето статија за програма за детоксикација може да ве мотивира да се префрлите на поздрава исхрана, но тоа е единствената придобивка од оваа програма.
Написот беше објавен во списанието Conversation од професорката по исхрана и диететика од Универзитетот Њукасл, Клер Колинс.