Кина ја заврши Годината на коронавирусот во многу односи посилно, отколку што започна, забрзувајќи чекор на патот кон врвот на глобалната економија, окупиран со години од САД, пишува „Волстрит журнал“.
Додека САД и Европа чекаат вакцинациите да ги достигнат потребните размери, Кина останува единствената голема економија што очекува раст за 2020 година, што ќе и помогне на азиската земја да го намали растојанието со американската економија – сè уште најголемата во светот.
Кина ја прошири својата улога во светската трговија и ја зајакна својата позиција како глобална производствена моќ, и покрај долгогодишните напори на САД да ги убедат компаниите да инвестираат на друго место. Потрошувачкиот пазар во Кина продолжува да добива на интензитет, што го прави поголем двигател на профитот за големите компании.
Во исто време, земјата ја зајакна својата позиција на глобалните финансиски пазари, со рекордно учество во првичните јавни понуди (ИПО) и секундарните листинзи во 2020 година, како и со голем прилив на капитал во акции и обврзници и индекси кои ги надминаа дури и силните американски индикатори.
Резултатот е свет кој се потпира на Кина за раст повеќе од кога било. Во 2020 година, се очекува уделот на кинеската економија да достигне 16,8% од светскиот бруто домашен производ (БДП), прилагоден на инфлацијата, според прогнозите на Moody’s Analytics. Ова претставува зголемување од 14,2% во 2016 година, пред САД и Кина да започнат трговска војна. Се очекува американската економија да изнесува 22,2% од глобалниот БДП.
Кинескиот годишен раст на БДП од 1,1 процент ќе биде најголемата економска експанзија за една година од 70-тите години на минатиот век.
Кина, исто така, се очекува да пријави економски раст и за четвртиот квартал и на годишно ниво на 18 јануари, момент што веројатно ќе ја потврди супериорноста на земјата во однос на сите други.
Растот е доказ за успехот на Кина во спречувањето на коронавирусот. Програмите за стимулација на Пекинг, кои се далеку пониски од оние на САД, беа насочени кон враќање на фабричкото производство и заштита на малите бизниси од банкрот, со мала директна поддршка за потрошувачите.
Оваа стратегија се исплатеше кога кинеските фабрики кои излегоа од кризата го зголемија својот обрт за да ја задоволат прекуграничната побарувачка, поддржувајќи ги локалните работни места и трошоците во кинеските домаќинства.
Трговска тензија
За остатокот од светот, успехот на Кина е меч со две острици. Побарувачката во Кина е дар од Бога за деловните субјекти, што продаваат во земјата, вклучувајќи ги производителите на суровини, како и производителите на автомобили и компаниите за луксузни стоки, кои губат продажба на друго место.
Обновената моќ на Кина исто така ја зголеми зависноста на деловните активности од државата, чии водачи јасно ставија до знаење дека сакаат да ја намалат зависноста на Кина од странски компании во корист на градење на повеќе свои корпорации.
Во Австралија, скоро 42% од извозот на стоки отиде во Кина во октомври, приближувајќи се на рекордно месечно ниво од почетокот на годината, пред да падне на 37% во ноември, според студијата на Commonwealth Bank of Australia.
Иако кинеските набавки на австралиска железна руда ја зголемија пацифичката економија, која ја доживеа својата прва рецесија во последните 29 години, тие дополнително загрижуваат – особено кога Кина воведува ограничувања за увоз на австралиско говедско, јачмен и вино, откако Канбера се приклучи на истрагата за потеклото на коронавирусот.
„Дали станавме премногу зависни од Кина? Одговорот е гласно „да“, рече Саул Еслејк, поранешен главен економист во Australia and New Zealand Banking Group Ltd.
Во исто време, тарифите наметнати од администрацијата на претседателот Доналд Трамп за увезената стока од Кина имаа за цел да се справат со нерамнотежата во глобалната економија и да го изедначат полето за игра меѓу двете земји.
Наместо тоа, се очекува Кина да го објави најголемиот суфицит на тековната сметка во историјата во 2020 година, според Capital Economics.
Сепак, мерено како процент од светскиот БДП, вишокот на сметка на Кина беше уште поголем во 2007 и 2008 година.
Кина продолжува да се соочува со некои големи економски предизвици, вклучувајќи стареење на населението и зголемени трошоци за работна сила, што го поскапуваат производството. Неодамнешниот бран на неплаќање на заемот од страна на голем број кинески државни претпријатија додаде на долгогодишната загриженост.
Некои економисти сметаат дека државниот економски модел на земјата ги загушил иновациите во приватниот сектор, што е потенцијално од витално значење за иднината на Кина.
Сепак, од доаѓањето на Ковид-19, економијата на Кина останува еластична, зајакнувајќи го верувањето на властите во Пекинг дека нивниот систем нуди поверодостојна алтернатива на западниот демократски капитализам, особено во време на криза.
САД остануваат најголемата економија во светот со најголем потрошувачки пазар, како и многу повисок животен стандард и многу повлијателна валута. Бруто домашниот производ на САД е 50% поголем од оној на Кина.
Во последните неколку недели, САД се бореа со екстремен политички стрес. Оваа година, американската економија се очекува да порасне за околу 3-4%, но темпото, најверојатно, ќе забави до 2019 година во втората половина на годината, според некои економисти.
Од друга страна, според пресметките на „Morgan Stanley“ оваа година, кинеската економија се очекува да порасне за 9%.
Фабрички рестарт
Со години, економистите предупредуваа дека зголемувањето на трошоците за работна сила во Кина, продлабочувањето на долгот и намалувањето на продуктивноста ќе го нарушат статусот на земјата како глобална производна моќ. Трговската војна и повисоките тарифи дополнително ги одзедоа предностите на Кина.
Но, уделот на Кина во глобалниот извоз сè уште расте. Во ноември, тој достигна 15,4% во споредба со 13,7% на крајот на 2019 година, пред пандемијата да се прошири низ целиот свет, според проценките на Oxford Economics.
Зголемувањето делумно се должи на брзата реакција на Кина во однос на производство и продажба на опрема за лична заштита, како што се маски и респиратори, чија продажба значително се зголеми за време на пандемијата.
Пекинг влезе агресивно за да го контролира ширењето на Ковид-19 и да им помогне на фабриките и деловните субјекти да останат отворени. Властите запечатија големи делови од земјата и им забранија на луѓето да ги напуштаат своите домови подолг временски период, мерки кои тешко ќе се спроведат во земјите со повеќе слободи.
Како резултат на пандемијата во Кина, досега починале околу 4.600 луѓе, според Министерството за здравство, иако некои аналитичари сметаат дека пресметките се изманипулирани. Во САД, бројот на загинати достигна над 385.000.
До почетокот на април, повеќе од 97 проценти од поголемите претпријатија во Кина продолжија со работа, изјави Зенг Веихе, вработен во кинеското Национално биро за статистика.
Во ноември, извозот на Кина порасна со најбрзо темпо во скоро три години, што доведе до рекорден трговски суфицит од 75 милијарди долари.
Tрошоците на луѓето во Кина се опоравија на есен. Личниот пазар на луксузни стоки во земјата се очекува да порасне за 7,6% во 2020 година, иако глобалниот пазар се намалува за 20%, според Euromonitor International.
Иако странските директни инвестиции пропаднаа во првата половина на 2020 година, тие останаа во голема мерка стабилни во Кина – растат за 6,3% во ноември.
Пари се влеваат во Кина и на други начини, додавајќи импулс на долгорочната цел на Пекинг за изградба на важни домашни финансиски центри. Кинеските пазари, вклучително и Хонг Конг, лани учествуваа со 43% во светските листинзи, според информации на Refinitiv.
Странските поседи на кинески обврзници достигнаа рекордни 3,25 трилиони јуани или околу 503 милијарди долари во декември, што е за 49% повеќе за една година, според студијата на Bond Connect Co.
Индексот MSCI China, кој вклучува кинески компании наведени на домашни берзи, како и оние со чии акции се тргува во Њујорк или на друго место, минатата година порасна за 27 проценти во долари. Светскиот индекс MSCI AC се зголеми за 14% во текот на истиот период, а бенчмаркот на MSCI за Соединетите држави додаде 19% на неговата вредност.