Од една страна се технолошките визионери со длабоки џебови, од источниот брег, додека на западниот брег на американскиот континент имаме банкари од Волстрит и познати личности. Како се поврзаа, што ги обединува?
Како што обично се случува, комбинација на невообичаени околности го поттикна трендот познат како „SPAC“ (Special Purpose Acquisition Company), односно компанија основана со цел преземање. Овој акроним ги обедини инвеститорите од Силиконската долина, оние од Њујоршката берза, но и sвездите од светот на шоу-бизнисот и „обичните смртници“.
Малку се зборува за „SPAC“ во Азија и Европа, но тој ги тресе САД со месеци, пишува Индекс.хр. Во пракса, функционира релативно едноставно: се обединуваат еден куп мали инвеститори, кои купуваат акции на компанија која првично нема средства по утврдена цена.
Така се создава „SPAC“ или, алтернативно, „blank check company“. Штом се најде на берза, собраниот капитал на „SPAC“ привремено се инвестира во стабилни финансиски инструменти како што се државни обврзници, а деловниот модел се заснова на едноставна цел – спојување со друга (приватна) компанија, која сè уште не е на берза.
На овој начин, се заобиколува проблемот со многу тешка и скапа почетна постапка за јавна понуда (ИПО). Бидејќи „SPAC“ нема приходи и, всушност, воопшто не работи (не нуди никакви производи или услуги), строгите барања на регулаторот се релативно лесни за исполнување.
На „обичните смртници“, приказната им изгледа привлечна бидејќи им дава впечаток дека е невозможно да се изгуби во неа. И навистина, оваа приказна многу потсетува на билет за лотарија; почетниот удел е мал, а потенцијалната добивка? Само небото е граница.
Во исто време, секој „SPAC“ обично има рок на траење: ако не најде соодветна цел за преземање во однапред дефиниран период (обично година, две), тој ќе се распушти и инвеститорите ќе го вратат својот удел, зголемен за скромен поврат од инвестицијата во обврзници (и намалена за одредени трошоци, провизии и надоместоци, но малку луѓе зборуваат за тоа). Асиметричната врска помеѓу преземениот ризик и потенцијалниот профит остава впечаток дека е невозможно да се изгуби.