Водечките централни банки ќе продолжат да ја одржуваат својата ултра стимулирачка монетарна политика, и покрај очекувањата за забрзување на глобалниот економски раст.
Ниту една од влијателните финансиски институции во развиените економии не очекува затегнување на каматните стапки во 2021 година, пишува „Блумберг“ во својата квартална анализа на централните банки.
Архитектите за монетарни стимулации сакаат да гарантираат дека закрепнувањето е во тек и неповратно, пред да започнат да размислуваат за можно затегнување.
Ширењето на пандемијата Ковид-19 продолжува да биде главен извор на несигурност, додека невработеноста останува висока, а инфлацијата е ниска.
Па дури и ако потрошувачките цени почнат постепено да растат оваа година, централните банкари веројатно нема да бидат „трогнати“ којзнае колку од овој факт, велат експертите.
За време на глобалната финансиска криза, централните банки беа единствените институции што презедоа активности за поддршка на растот. Сега тие едноставно „подготвуваат терен“ за владите и нивните големи фискални стимулации, како и за здравствениот систем, кој треба да се занимава со подготовка и испорака на вакцини.
„На долг рок, главниот проблем ќе биде како да се стави крај на невидените стимулативни програми без да се разниша финансискиот систем“, рече аналитичарот на „Блумберг“, Том Орлик.
Федерални резерви на САД
Банката на федерални резерви ја поздравува 2021 година со целосно притиснат „педалот на гас“ во обид да и помогне на американската економија да се опорави од штетите предизвикани од пандемијата. И засега не брза да ја заостри монетарната политика.
Менаџерот на институцијата, Џером Пауел, рече дека гледа „светло на крајот од тунелот“ благодарение на вакцините што се очекува да станат широко достапни ова лето. Сепак, тој истакна дека стимулациите веројатно нема да бидат запрени во блиска иднина.
Основната каматна стапка во САД ќе остане близу до сегашните нула нивоа најмалку до 2023 година, а ФЕД ќе продолжи да купува обврзници во вредност од најмалку 120 милијарди долари месечно додека не види „значителен напредок“ во напредокот при постигнувањето на целите за максимална вработеност и инфлација од 2%.
Според анализата на „Блумберг“, паричниот стимул веројатно нема да биде ограничен барем до 2022 година, а првото зголемување на каматните стапки не се очекува пред 2025 година.
Европската централна банка (ЕЦБ)
ЕЦБ ја зголеми својата програма за откуп на директни обврзници на 1,85 трилиони евра во декември и ја продолжи до март 2022 година. Претседателката на институцијата, Кристин Лагард, рече дека не е потребно да се трошат сите средства на програмата, но инструментите се достапни и доколку е потребно, ќе се користат.
А дали институцијата ќе може да „сочува“ некои од нив во голема мера зависи од текот на пандемијата на Стариот континент. Со почетокот на масовната вакцинација против КОВИД-19, економските прогнози станаа малку пооптимистични, но ограничувачките мерки против ширењето на вирусот остануваат во многу земји, вклучително и во Германија.
Во следните недели и месеци, инвеститорите исто така ќе очекуваат сигнали од Лагард и нејзините колеги за можни промени во целите на инфлацијата и мерките поврзани со климатските промени, кои ЕЦБ исто така ги истакна како приоритет во нејзините идни активности.
Според експертите на „Блумберг“, до крајот на оваа година ЕЦБ ќе продолжи да купува обврзници од пазарот со стапка од околу 20 милијарди евра месечно и ќе обезбеди ликвидност на банкарскиот систем со нови операции за рефинансирање со негативни каматни стапки, што може да падне до -1%.
Англиската централна банка
Гувернерот на Банката на Англија, Ендру Бејли е категоричен дека институцијата што му е доверена има „доволно оружје во својот арсенал“ во случај да треба да преземе нови мерки за поддршка на економскиот раст.
Ова вклучува можност за нови намалувања на каматните стапки, како и за зголемување на обемот на програмата за директни набавки на обврзници. Тој може да стане првиот управител во историјата на институцијата што воведува негативна основна каматна стапка.
Во голема мера, тоа зависи од тоа како британската економија, која е силно погодена од пандемијата, се справува со своето постоење надвор од Европската унија.
Бејли влегува во својата втора година на функцијата, што беше проследено со лични скандали околу него и неговата улога како гувернер на британскиот банкарски регулатор во минатото. Гувернерот на централната банка во декември издаде јавно извинување за тоа што не презеде претходни активности за решавање на проблемите на регулаторот.
Генерално, предвидувањата на Банката на Англија за иднината на економијата звучат умерено оптимистички. Експертите за „Блумберг“ не очекуваат „остри движења“ од Ендру Бејли и неговите колеги во 2021 година, но не е исклучено и намалување на каматните стапки на негативни вредности.
Ова исто така ќе ја зголеми ефикасноста на квантитативните олеснувања, планирани за 2021 година.
Јапонската банка
Во Јапонија не се очекува промена на основната каматна стапка барем до крајот на оваа година, откако централната банка на земјата ги прилагоди главните инструменти на монетарната политика во 2020 година.
Во исто време, институцијата се обидува да ги ограничи „несаканите ефекти“ на стимулациите и да го подобри управувањето со јавниот долг. Главната цел е да ја направи својата финансиска рамка поодржлива на долг рок.
Постигнувањето на целите на инфлацијата, сепак, останува тешка задача, бидејќи во 2019 година потрошувачките цени во Земјата на изгрејсонцето го забележаа најсилниот пад во последната деценија.
Почетокот на масовната вакцинација против КОВИД-19 дава надеж за брзо закрепнување од здравствената криза и за можноста Олимписките игри закажани за летото 2021 година да течат според планот.
Аналитичарите цитирани од „Блумберг“ сметаат дека состанокот на Јапонската банка во март ќе биде клучен, затоа што тогаш институцијата ќе одлучи дали стимулационите програми имаат потреба од прилагодување.
Централна банка на Кина
Како одговор на пандемијата КОВИД-19, Централната банка на Кина ја намали каматната стапка на заемите за трезорите на земјата на историско најниско ниво. За едногодишни заеми, таа е намалена од 3,25% на 2,95%.
Во исто време, институцијата користи квантитативни инструменти, вклучително и намалување на потребните банкарски резерви. Исто така, издвоени се 1,8 трилиони јуани (скоро 280 милијарди американски долари) за рефинансирање на мали и средни деловни заеми.
Како и да е, темпото со кое се шири билансот на состојба на кинеската централна банка останува скромно во споредба со она на водечките западни економии. Ова главно се должи на фактот дека во банкарскиот систем во земјата доминираат државни трезори, кои можат да си дозволат да го забрзаат кредитирањето без да се грижат многу за влијанието врз нивните финансиски перформанси.
Ова е главната причина зошто стапките на заеми во Кина се зголемуваат паралелно со зголемувањето на односот помеѓу државниот долг и бруто домашниот производ.
Кинеската економија беше единствената економија што растеше во 2020 година, што значи дека кинеската централна банка веројатно ќе го забави темпото со кое „инјектира“ пари во банкарскиот систем во тековната 2021 година.
Анализата на „Блумберг“ наведува дека институцијата ќе се обиде да го врати кредитното проширување на нормалното историско просечно ниво, паралелно со закрепнувањето на економскиот раст оваа година.