Кога се распаѓа најмоќната економија на светот, како што се сега САД, тоа ветува катаклизми, пишува консултантската компанија „Eurasia Group“ во анализата за водечките ризици во 2021 година. Покрај Соединетите држави, уште две водечки економии се збогуваат со своите долгогодишни лидери – Шинзо Абе во Јапонија и Ангела Меркел во Германија.
Во 2021 година, „пријателите“ на Доналд Трамп, вклучително и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган и британскиот премиер Борис Џонсон, ќе се соочат со тешкотии со доаѓањето на новиот претседател Џо Бајден.
Наспроти ова, кризата со коронавирусот продолжува, што предизвикува дополнителни шокови во светската економија.
Ова се 10-те најголеми ризици за светот оваа година според консултантската компанија:
Разединетите Американски Држави
Неподготвеноста на Доналд Трамп да ги признае резултатите од изборите во САД е единствена во американската историја. Го става на ризик секој нов потстанар во Белата куќа затоа што околу половина Американци ќе сметаат дека е нелегитимен. Ова не е само внатрешен проблем за земјата, туку се заканува и поделба на надворешната политика на водечката светска економија.
Освен Кина, демократите и републиканците немаат ништо заедничко во нивната надворешна политика, пишува консултантската компанија специјализирана за проценка на политичкиот ризик. Така, светот останува без водачи и соработка во моментот кога им се потребни.
Континуиран бран на коронавирус
Во 2021 година, коронавирусот ќе се закани не само на здравствениот систем, туку и на политичкиот систем и глобалната економија. Земјите сè уште не се во можност да ги спроведат своите амбициозни планови за вакцинација, а пандемијата остава наследство на високи долгови, загуби на работни места и изгубена надеж.
Ширењето на вакцините има потенцијал да ги подели земјите на оние кои имаат пристап до нив и оние кои немаат. Во економска смисла, инфлацијата и каматните стапки на заемите се очекува да растат, а многу земји ќе забележат пораст на јавниот долг.
Борба против климатските промени
Борбата против климатските промени ќе се промени од глобална соработка во глобална конкуренција. Победниците и губитниците овде ќе бидат определени не толку од пазарните сили, туку од политичките фактори, предвидува „Eurasia Group“. Компанијата верува дека чистите технологии ќе се соочат со истите проблеми како и мрежата 5G.
Кина ќе биде под притисок за повеќе амбиции во областа на заштитата на климата.
Притисокот за намалување на емисиите на јаглерод диоксид ќе обезбеди нови можности за приватниот бизнис наспроти растечките еколошки и социјални фондови за поддршка на еколошките цели.
Конфликти меѓу САД и Кина
И САД и Кина сакаат да ги намалат тензиите и тоа треба да се постигне пред се. Сепак, конкуренцијата во климата и технологијата ќе предизвика нови кризи во односите.
Чувствителни лични податоци
Обидите да се запре протекувањето на чувствителни лични информации ќе ги зголемат трошоците на компаниите и ќе ја намалат популарноста на апликациите и деловните модели на Интернет. Многу земји се загрижени за тоа кој и како има пристап до личните податоци на нивните граѓани. Ова ќе ги поткопа темелите на отворениот Интернет, што ќе има негативно влијание врз деловните модели на вештачка интелигенција.
Можни се забрани за апликации, што пак ќе ја уништи соработката во голем број области, вклучително и борбата против климатските промени и јавното здравје.
Сајбер безбедност
Постојат многу фактори кои можат да бидат проблем за сајбер безбедноста во 2021 година. Бидејќи секој компјутер и паметен телефон може да биде влезна точка за хакерите, да извршат кривично дело и многу други непредвидливи активности.
Турција
Лошиот одговор на Турција на коронавирусот може да го доведе претседателот Реџеп Таип Ердоган во позиција да се бори за гласовите на неговите гласачи, кои веќе се разделија со своите илузии. Турскиот претседател владее скоро две децении и може да се очекуваат социјални тензии и притисок врз опозицијата поради неизвесностите за нивната иднина.
За да ја добие поддршката од гласачите, Ердоган може да прибегне кон надворешни политички авантури за да го негува национализмот на неговите сонародници и да привлече гласови. Овој пат, сепак, тој нема пријатели да го спасат во конфликт.
Без нафта – проблеми за Блискиот исток
Глобалната побарувачка на нафта нагло се намали во 2020 година, ставајќи ги на тест земјите од Блискиот исток и Северна Африка. Од Алжир до Иран, земјите се соочуваат со пад на паричните текови, се намалуваат економиите и болните граѓани. Прогнозата е дека 2021 година ќе биде уште полоша за овие земји, бидејќи цените на енергетските производи и главно нафтата ќе останат ниски.
Ова ќе предизвика владите да ги намалат трошоците, влијаејќи на чувствителниот приватен сектор и ќе поттикне невработеност. Очекувањата се за бавни реформи и бројни протести во регионот.
Што се однесува до можните конфликти меѓу Иран и САД – тие се малку веројатни, пишуваат аналитичарите. Како што се случуваше подолго време, контактите меѓу двете страни нема да бидат ниту конструктивни ниту деструктивни.
Европа без Меркел
По 15 години на чело на Германија, Ангела Меркел ќе се повлече од функцијата на крајот на годината. Ова е еден од најголемите ризици за Европа во 2021 година – многу земји се соочуваат со економски тешкотии и ограничувања поради ширењето на коронавирусот, а Меркел нема да биде тука за да поттикне флексибилен одговор на кризата.
Денес германскиот канцелар е силен, неутрален преговарач меѓу различните интереси во Европа. Прави дипломатски напори да ги намали тензиите во Средоземното море меѓу Турција, Грција и Кипар. Позицијата на ЕУ во овој конфликт може да биде поостра во услови на притисок на Франција за поостри санкции против Анкара. Ова ветува дипломатски достигнувања.
Разочарувањето на Латинска Америка
Земјите во овој регион имаа доволно политички, социјални и економски проблеми дури и без коронарна кризата. Сега се очекува вакцинирањето во Јужна Америка да не започне пред крајот на годината, што значи дека најверојатно ќе имаат уште еден бран на вирусот пред да можат да ја завршат вакцинацијата.
Аргентина и Мексико се соочуваат со дополнителни политички и социјални проблеми. Во Чиле, Еквадор и Перу ќе се одржат претседателски избори.