Со преминување на светот кон плаќање за стоки и услуги по електронски пат, вие би очекувале да се намали обемот и вредноста на хартиените пари во оптек. Изненадувачки, сепак, банкнотите се повеќе барани од кога и да било. Комбинацијата на ултра-ниски каматни стапки и пандемиски заштеди предизвикува не само предност на готовина воопшто, туку и особено на големи банкноти, пишува Марк Гилберт за „Блумберг“.
Во Британија има докази дека се повеќе луѓе го чуваат своето богатство под душек. Иако Банката на Англија (АЦБ) досега се воздржуваше од негативна основна каматна стапка, нејзините претставници истакнаа дека негативните стапки се можен дел од монетарните инструменти. Во секој случај, каматните стапки на штедните сметки се веќе најниски во историјата, според податоците собрани од „Манифактс“. И побарувачката на фунти од највисока деноминација расте.
Вредноста на фунтите во оптек како банкноти се искачила на 78 милијарди (106 милијарди долари) на крајот на третиот квартал од минатата година, во споредба со околу 70 милијарди кога се случи првото затворање на коронавирусот во март. Централната банка смета дека овој раст бил предизвикан од луѓе што акумулирале банкноти како мерка на претпазливост од потребата за итни форми на плаќање. Вредноста на хартиените пари веќе се зголеми за скоро 25% од 56 милијарди фунти во 2014 година.
„Луѓето трошат помалку готовина, но вкупната вредност на банкнотите во оптек е зголемена бидејќи се чини дека ќе изберат да држат повеќе пари“, соопшти АЦБ во ноември. „Овие трендови постојат веќе неколку години, но се засилени од пандемијата“.
Најниската основна каматна стапка во светот е во Швајцарија – минус 0,75%. И бидејќи се пренесува преку банкарскиот систем, штедачите кои се соочуваат со можност да им биде наплатено за нивните штедни сметки, наместо тоа, можат да изберат да го задржат своето салдо во готово. На пример, од јули, клиентите ќе мораат да плаќаат за привилегијата да имаат 250.000 швајцарски франци (280.000 долари) или повеќе во банката УБС, како и сметки во евра. Претходно им се наплатуваше такса едвај за повеќе од два милиони франци.
Швајцарија нуди и една од банкнотите со највисока деноминација во светот, а побарувачката за истата расте. Банкнотата од 1.000 франци (1.120 $) претставува околу 60% од вкупниот износ на сите швајцарски франци во оптек, во споредба со околу 25% во раните 1970-ти, според извештајот на Швајцарската централна банка објавен во февруари 2020 година.
Покрај тоа, студијата проценува дека заштедите во готовина повлекле 90% од овие банкноти од оптек, во споредба со само 20% од банкнотите од 100 франци. За иста количина на физички простор, поголемите банкноти чуваат десет пати поголема вредност.
„Големиот удел на високи апоени покажува дека банкнотите се користат не само како платежно средство, туку и – во голема мера – како начин за складирање вредност“, се вели во швајцарската студија. „Постојано ниското ниво на каматни стапки е главен фактор во растот на побарувачката на банкноти“.
Зголемувањето на бројот на банкноти со висока вредност во Обединетото Кралство и Швајцарија во последниве години го одразува сличниот тренд во САД, каде што обемот на банкнотите од 100 долари го надмина оној на банкнотите од 1 долар во 2017 година и продолжува да се забрзува.
„Кога каматните стапки се ниски, алтернативните трошоци за чување на готовина наместо во банка, се пониски, така што луѓето може да бидат подготвени да чуваат повеќе пари“, се вели во извештајот на Федералните резерви на Чикаго во 2018 година за побарувачката за банкноти од 100 долари.
Значи, ако сакате да ги заштитите вашите заштеди од негативни каматни стапки, да акумулирате пари во случај на уривање на банкарскиот систем или да го чувате вашето богатство во хартиени пари далеку од љубопитните погледи на властите, вие не сте сами. За многу луѓе, готовината е сè уште крал.
Се разбира, пожар, поплава или грабеж веројатно ќе го уништат вашиот имот. Но, барем нема да мора да се грижите за заборавена или украдена лозинка, додека ја правите вашата Bitcoin состојба лажно безбедна.