Вакцините против коронавирус ги зголемија надежите дека ќе се вратиме во нормален живот, но тие создадоа и глобален пазар вреден милијарди долари. Меѓу најголемите добитници се „Модерна“ и „Фајзер“, две многу различни американски фармацевтски компании кои заработуваат повеќе од 30 долари по лице за вакцината во две дози.
Други компании, како што се „АстраЗенека“ и „Џонсон и Џонсон“, ветија ефтини вакцини до крајот на пандемијата.
Засега е непознато дали вакцините против корона ќе бидат за „еднаш во животот“ или ќе треба да се вакцинираме секоја година, па во блиска иднина фармацевтските компании ќе заработат милијарди.
Фајзер / Бајонтек
Вакцината на Фајзер / Бајонтек, која се дава во две дози и се чува на ултра ниски температури, чини 39 долари во САД или околу 30 евра во ЕУ. Владите ширум светот нарачаа околу 780 милиони дози. Американската влада нарача 200 милиони по цена од 3,9 милијарди долари, ЕУ 300 милиони, додека 40 милиони вакцини ќе бидат дистрибуирани до сиромашните земји преку програмата „Ковакс“.
Се проценува дека Фајзер, кој ги споделува своите приходи со германскиот Бајонтек во 2021 година, ќе заработи 15 милијарди долари од продажба на вакцини. Конечната бројка може да биде многу поголема бидејќи Фајзер очекува да подели 2 милијарди дози оваа година.
Аналитичарите предвидуваат дека во текот на 2021 година, Фајзер би можел да заработи 21,5 милијарди долари, во 2022 година 8,6 милијарди долари и 1,95 милијарди во 2023 година, под услов вакцината да се дава само еднаш во животот.
Модерна
Вакцината на компанијата Модерна, основана пред 11 години и која пред пандемијата немаше профит и имаше само 830 вработени, направи и вакцина која мора да се чува на ниски температури. Европската унија купи 310 милиони дози, американската влада 300 милиони, Јапонија 50 милиони и Велика Британија 17 милиони дози. Модерна наплатува 30 долари за две дози во САД и 36 долари во ЕУ.
Се очекува да заработи помеѓу 18,4 и 19,6 милијарди долари од продажба на вакцини оваа година, 12,2 милијарди во 2021 година и 11,4 милијарди во 2023 година, под услов вакцината да биде „сезонска“.
Џонсон и Џонсон
Вакцината Џонсон и Џонсон е првата што бара само една доза и може да се чува три месеци во фрижидер на стандардни температури. САД, Велика Британија и ЕУ порачаа големи количини, а 500 милиони дози ќе бидат дистрибуирани преку програмата „Ковакс“ во 2022 година.
Оваа американска компанија се очекува да испорача една милијарда дози оваа година и да заработи 10 милијарди долари. Американската влада нарача 100 милиони дози со можност да купи уште 200 милиони и да плати 10 долари за вакцина.
АстраЗенека
Вакцината, развиена од Оксфорд во соработка со АстраЗенека, може да се чува во фрижидер. Британија порача 100 милиони дози, ЕУ 400 милиони, Америка 300 милиони дози. Се проценува дека овој конгломерат ќе заработи 1,9 милијарди долари оваа година и уште 3 милијарди долари во 2022 година. Заработката во 2021 година може да биде многу поголема доколку АстраЗенека успее да го исполни својот амбициозен план и да испорача три милијарди дози.
Компанијата вети дека нема да профитира за време на пандемијата и наплатува од 4,3 до 10 долари за две дози.
Синовак
Кинеската вакцина Синовак се користи во неколку земји низ светот, а 10 милиони дози се дистрибуирани преку програмата „Ковакс“.
Синовак наведува дека оваа година тие можат да произведат повеќе од милијарда дози по цена од 60 долари за две дози.
Спутник Ве
Руската вакцина, која сè уште не е одобрена во ЕУ, но веќе се користи во некои европски земји и чини повеќе од 50 долари во светот, освен во Русија, каде што е бесплатна.
Институтот „Гамалеја“ има договори со 15 производители во 10 земји за производство на 1,4 милијарди дози оваа година.
Новавакс
Американската компанија Новавакс се надева дека нивната вакцина ќе биде одобрена за употреба во првата половина на годината во Велика Британија, САД и други земји.
Планот на оваа компанија, која истражува вакцини веќе 30 години и никогаш не им била одобрена, е да се произведуваат 150 милиони дози месечно, што ќе биде поевтино од ривалските.
Компанијата, наводно, се согласила да ги наплаќа своите вакцини во Африка за 3 долари по доза што може да се чува регуларно, во фрижидер. Компанијата очекува потенцијално да заработи неколку милијарди долари во следните 12 месеци.
КјурВак
КјурВак се надева дека нивната вакцина ќе биде одобрена во ЕУ до јуни. Европската унија веќе нарача 225 милиони дози со можност за купување дополнителни 180 милиони. За разлика од другите mRNA вакцини, КјурВак може да се чува во фрижидер.
Нивната цел е да произведат до 300 милиони дози оваа година и 600 милиони во 2022 година. Цената засега е непозната.