Министрите за финансии на земјите од Г20, односно дваесетте најсилни економии во светот, разговараат за воведување на меѓународна минимална стапка на данок на добивка, а според учесниците, во јули може да се постигне договор и реформа.
Овој заеднички потфат на најголемите светски економии беше овозможен со иницијатива на Џенет Јелен, новата директорка на Министерството за финансии на САД, која пред неколку дена повика на крај на „трката кон дното“ или постојано намалување на даноците на големите корпорации. Ова прашање се поставуваше со години, но старата американска администрација се спротивставуваше на тоа и се залагаше за намалување на даноците, додека новата, предводена од Џо Бајден и неговиот министер Јелен, оди на државни трошоци и зголемување на даноците за приватни лица. Сега тие се селат на меѓународно ниво.
Имено, даночните стапки за големите компании се во надолна траекторија со години, бидејќи разни влади се обидоа да грабнат инвестиции привлекувајќи големи компании со ниски даноци. Но на тоа, во голема мера благодарение на пандемијата, сега може да дојде крај. Тоа е секако чекор напред, и како што истакнуваат поборниците на идејата, голем чекор кога станува збор за решавање на горливиот глобален проблем на затајување данок.
Германија и Франција ја поздравија американската иницијатива. Германскиот министер за финансии Олаф Шолц изјави дека е многу оптимист во врска со потенцијалните даночни промени, а неговиот француски колега Бруно Ле Мер „ја поздрави промената на позицијата на Вашингтон“.
„Сега е при рака глобален договор за меѓународно оданочување. Ние мора да ја искористиме оваа историска можност“, рече Ле Мер.
На темата се работи со години преку Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), а кулминираше на самитот на министрите за финансии овој јули. Измените се засноваат на два столба, пишува „Гардијан“. Едниот се занимава со прашањето на дигитализацијата и големите технолошки фирми, а целта е да се утврди каде ќе се плаќаат даноци за да се избегне решението на големите фирми да изберат области со ниски даноци.
Вториот столб се заснова на создавање на меѓународна минимална стапка на данок, чекор што досега некои земји (како Ирска и Холандија) го запреа бидејќи привлекоа големи глобални компании со ниски стапки. Ирскиот министер на тој начин изјави дека е донекаде воздржан кон создавање минимална стапка.
„Тоа ќе ја намали конкурентноста на малите и средни економии во светот“, рече Пашал Донахју. Ирска има стапка на данок на добивка од 12,5 проценти, една од најниските во светот. Некои британски прекуокеански територии како Кајманските острови или Гернзи имаат или многу ниски или нула стапки на данок на добивка. Јелен предлага стапка од 21 процент и механизми за да се спречи трансферот на работни места и заработката да се пресели во прекуокеанските земји.
„Ова може да го повлече тепихот под нозете на даночните раеви и да го направи префрлувањето на профитот губење време. Ѓаволот е, се разбира, во деталите и можеме да очекуваме Фејсбук и слични да се борат со раце и нозе”, коментира Пол Монаган, извршен директор на „Fair Fair Mark“, кој се бори за поправедно оданочување.