Зголемувањето на цените на суровините и продолжувањето на ограничувањата во синџирот на снабдување, турка многу кинески извозници да ги зголемат цените на стоките што ги продаваат во странство, зголемувајќи ги стравувањата дека ова може да додаде дополнителни инфлациски притисоци, според „Волстрит журнал“.
Стравувањата се продлабочија во последниве денови гигантскиот брод со контејнери „Евер Гивен“ го блокираше Суецкиот канал, ставајќи уште поголем притисок врз синџирите на снабдување погодени од пандемијата на коронавирус и посилната побарувачка од очекуваните за компјутерски чипови и друга стока.
Рене де Јон, директор на производителот на градинарски мебел „Ресиста“, со седиште во јужниот кинески град Фошан, вели дека планира да ги зголеми цените на новите порачки за околу 7% ова лето.
Одлуката во голема мерка е мотивирана од брзиот пораст на последните месеци на цените на хемикалиите и металите што се користат во производството на перници, пена и рамки во погоните на компанијата во Кина и Индонезија. Надоместоците за превоз исто така се зголемија за околу 90% од јуни минатата година, иако тие честопати ги плаќаат клиентите.
„За скоро 25 години во Кина, никогаш не сум видел такво нешто. Никогаш порано не сум видел такви цени на испорака, а цените на челикот и алуминиумот го достигнаа таванот“, рече тој, додавајќи дека маргините на профит на компанијата се под притисок.
Другите кинески извозници, исто така, ги зголемуваат цените, вклучувајќи ги компаниите во текстилната индустрија и трговците со играчки, кои за WSJ изјавија дека нивните компании ги зголемиле цените на новите нарачки во сите категории производи од 10% до 15% од почетокот на март.
Зголемувањето на цените само од кинеските фабрики не е доволно за зголемување на инфлацијата во САД и другите земји. Голем дел од притисокот може да се сноси ако западните трговци тргуваат да ги поднесат зголемените трошоци без да ги пренесат на клиентите, иако со тоа ќе се намалат нивните профитни маржи.
Покрај тоа, официјалната инфлација во Соединетите Држави вклучува и повеќе од само добра за широка потрошувачка што луѓето ги купуваат од странство. Пред пандемијата, повеќе од 60 проценти од трошоци во САД оделе на услуги како што се јадење надвор и патување, наместо стока за широка потрошувачка.
Но, зголемувањето на цените од кинеските фабрики додава уште еден извор на притисок на зголемувањето на глобалните цени во време кога растат цените за сè – од дрво и челик до памук. Некои економисти и инвеститори се грижат дека трилиони долари стимулации предизвикани низ целиот свет на крајот ќе доведат до поголема инфлација отколку што очекуваат шефовите на држави, особено ако остане неодамнешното блокирање на глобалните синџири на снабдување. Но, постои жестока дебата околу тоа дали проблемот може да се влоши.
„Дефинитивно постои ризик дека (инфлацијата ќе се зголеми). Ова не е само позицијата на извозниците. Причините се движат од блокирање на глобалната испорака до идејата дека стимулациите можат да ослободат поголема побарувачка отколку што може да исполни понудата“, рече Ник Маро, водечки глобален трговски аналитичар во Economist Intelligence Unit. Сепак, „во оваа фаза е рано да се претпостави дека ќе забележиме нагло зголемување на инфлацијата“, додаде тој.
Сепак, јасно е дека кинеските производители кои прават производи за остатокот од светот се потешко ги контролираат трошоците, особено што пандемијата и блокадите влијаеа на нивниот профит минатата година. Во минатото, кинеските фабрики со ефтина работна сила честопати беа сила за намалување на глобалните цени за сè, од фармерки до софи, но тоа повеќе не важи бидејќи се зголемуваат сопствените трошоци во фабриките.
Цените на морските товари, кои нагло се зголемија во последните месеци во услови на пристанишни блокади и недостиг на контејнерски пловни објекти, се дел од проблемот. Во некои случаи, клиентите бараат од кинеските добавувачи да го споделат товарот. Во други случаи, самите кинески фабрики мораат да плаќаат повеќе за транспорт на увезени суровини како дрва.
Во исто време, цените на многу суровини остануваат високи или продолжуваат да растат, а некои компании избираат да ги пренесат овие трошоци на клиентите.
Цените на увезената стока од Кина во САД пораснаа минатата година за 1,2%, што е најбрз раст од 2012 година, а најголем дел од растот е забележан во трите месеци до февруари, покажуваат податоците на САД.
Позитивна страна за потрошувачите во САД, доларот останува посилен оваа година отколку што очекуваа многу економисти, давајќи им на купувачите поголема куповна моќ кога плаќаат за увезена стока. Многу семејства собрале заштеди за време на пандемијата, со што им е полесно да платат малку повеќе.
Цените растат „главно поради посилната побарувачка“, рече Робин Син, главен економист во Кина во Morgan Stanley.
„Производителите ќе најдат начини да ги пренесат трошоците во овие околности. Ова нема да го попречи глобалното закрепнување“, рече тој.
Во исто време, некои кинески производители изјавија дека не сакаат да ги зголемуваат цените од страв да не го загубат уделот на пазарот. Тие очекуваат цените на стоките да се оладат. Но, засега нема индиции дека силите што ги зголемуваат трошењата во Кина наскоро ќе стивнат.
Ни Фан, менаџер во Ji’an Huaerxin Shoes, компанија што прави работни чизми во провинцијата Џиангкси и продава главно во Европа и Југоисточна Азија, рече дека по кинеската Нова година во февруари, компанијата започнала да добива известувања од добавувачи за зголемувања на цените помеѓу 10% и 30% за суровини што се користат во чизми и нивно пакување, вклучувајќи полиуретан, челик и хартија.
Фабриката реагираше на крајот на февруари, зголемувајќи ги цените на повеќето производи за околу 5%.
„Зголемените цени на стоките нè приближија до точката во која не можеме повеќе да издржиме“, рече Ни, додавајќи дека фабриката сепак одзема дел од растот на трошоците од страв да одбие премногу клиенти.
Други фактори, исто така, може да придонесат за повисоки трошоци во Кина. Властите се обидуваат да ја ограничат потрошувачката на фосилни горива за да и помогнат на земјата да ја исполни целта за намалување на јаглеродот, што може да им го отежни производството на челик и други сектори. Кинеските власти во јануари ја повторија нивната цел да обезбедат намалување на производството на суров челик на годишно ниво во 2021 година, иако побарувачката на челик се очекува да порасне оваа година со закрепнување на економијата.
Сопствениците на фабрики и економисти, исто така, се сомневаат дека некои купувачи „трупаат“ стоки, што придонесува за притисок врз цените.
Чен Јанг, трговец во државна компанија за текстил во провинцијата Џиангсу, рече дека некои снабдувачи започнале да се снабдуваат со памук пред кинеската Нова година, велејќи дека очекуваат новиот стимулативен пакет од 1,9 трилиони долари во САД да ги поддржи цените на сите видови стоки. Цените на памукот скокнаа на околу 2.600 долари на тон на почетокот на март од околу 1.990 на тон во средината на февруари, рече Чен.
Како резултат, неговата компанија мораше да ги зголеми цените на производите, бидејќи суровините сочинуваа околу 70% до 80% од вкупните трошоци.
„Добивав повици од клиенти скоро секој ден со прашања во врска со цените, но малкумина од нив извршија нарачки. Тие сакаат да почекаат да се оладат цените. Но, порано или подоцна, тие ќе мора да прават нарачки“, рече Чен.