Мапирање на програмите за економски стимулации на земјите ширум светот, кампањи за вакцинација против Ковид-19 и инвеститори кои ги преуредуваат своите улоги во согласност со најавите за брзо нормализирање на економската состојба по пандемијата – се настани што го одредија текот на економските трендови на глобалните пазари во првиот квартал од оваа година. Што е тоа што во овие три месеци од 2021 година може да се нарече тренд на пазарот и какво е нивното влијание врз финансискиот пазар?
Очигледно е дека инвеститорите со едното око ги следат најавите дека пандемијата ќе заврши многу скоро и ќе се врати на механизмите што владееја пред пандемијата, како и на индустриите што традиционално носеа најголем приход во минатото, додека други ги следат новостите за новозаразените од корона и напредокот во вакцинацијата.
Продажба на државни обврзници
Според „Блумберг“ и „Баркли“, пазарот на обврзници во САД има најлош квартал од 1980 година. Но, според „Блумберг“, не случајно американскиот пазар на обврзници го водеше глобалниот раст на приносот.
„Очекуваниот крај на пандемијата влијаеше на инвеститорите да се натпреваруваат за најдобра можна позиција во периодот по короната, проценувајќи го почетокот на големиот економски раст и повисоката инфлација. Тие почнаа да им вртат грб на победниците на пандемијата, како што се технолошките компании и да инвестираат во акциите на компаниите за кои сметаат дека ќе имаат корист од повторното отворање на економијата“, наведува Блумберг.
Во исто време, мерките за опоравување што ги спроведе новиот американски претседател Џо Бајден, а најмногу неговите најави дека во следните осум години ќе ја обнови инфраструктурата во САД и ќе создаде милиони работни места, преку програма вредна 1,7 трилиони евра, веќе помогна и несомнено може да продолжи да носи голема сума пари на пазарот. Доколку се исполнат очекувањата, покрај државните, може да се отворат и извори на дополнително трошење за инфраструктурата. Во исто време, ФЕД покажува мал интерес за ограничување на приносот на долгорочните обврзници, кои кон средината на март, по најавените проекции за можна инфлација од 1,8 проценти до крајот на оваа година, достигнаа 13-месечен максимум од 1,67 проценти.
Во меѓувреме, најавениот раст на пазарните каматни стапки се претвора во проценка на можната диверзификација на преостанатите средства. На пример, се намали привлечноста за инвестирање во непрофитно злато, што придонесе за пад на златните котации за околу девет проценти од почетокот на годината. Според аналитичарите, врз падот на побарувачката за злато најмногу влијаеле изјавите на Џером Пауел и Џенет Јелен дека „нема страв од идна инфлација“, што ги охрабри инвеститорите да продолжат со своите инвестиции во државни обврзници.
Финансиските пазари во Европа, исто така, беа поактивни отколку во истиот период минатата година, најмногу заради екстремно големите емисии на државни обврзници. Според некои пресметки добиени од ФТ, со обврзници се тргуваше во првиот квартал од оваа година за дваесет проценти повеќе отколку во истите месеци во 2020 година. Екстремно големиот интерес на инвеститорите за примарниот пазар за обврзници беше поддржан од програмата за откуп на ЕЦБ, која ги смири стравувањата дека владите во Европа ќе мораат да плаќаат многу повеќе за своите долгови отколку што планираа.
„Јануари и почетокот на февруари оваа година беа веројатно периодот на најактивниот примарен пазар што некогаш сме го имале. Количините беа навистина неверојатни“, изјави неодамна Џејми Стирлинг, раководител на секторот за пазар на долгови во „БНП Парибас“.
Просечниот принос на обврзниците во еврозоната од јануари е 0,75 проценти, што е помалку отколку во првите три месеци од минатата година, кога приносот беше 0,94 проценти. Падот на приносот на ново издадените обврзници покажува дека владите сè уште можат да соберат средства, со пониски стапки, и покрај растечкиот долг.
Настаните во Америка, најавата за големо внесување средства во американскиот финансиски систем, можеби ги исплашија инвеститорите во Европа од можни загуби. А, правилата се такви што доколку инвеститорите се загрижени за паѓање на цените, можат да побараат од издавачот да понуди повисока премија за нови обврзници како компензација. Сепак, засега, велат експертите, нема такви барања, што може да покаже дека инвеститорите веруваат дека цените на европските обврзници нема да паднат премногу.
Во текот на овој квартал, рапидно се разви и европскиот пазар на зелени државни обврзници. Италија собра 8,5 милијарди евра, најголемата емисија на зелени обврзници некогаш направена во Европа. Франција исто така го искористи расположението на пазарот, додека Велика Британија и Шпанија презедоа активности за лансирање на своите први „зелени“ понуди. Пазарот очекува значителен раст во втората половина на годината, бидејќи Европската унија започнува да издава 225 милијарди евра зелени обврзници, како дел од нејзиниот фонд за обновување на коронавирус, вреден 750 милијарди евра.
Кога станува збор за пазарот на германски државни обврзници, се забележува дека ентузијазмот што беше присутен кај инвеститорите од почетокот на годината, во текот на март, особено во втората половина на овој месец, „се стопи“.
На крајот на првиот квартал, во Германија имаше пад на приносот, поради загриженоста дека ограничувачките мерки воведени за спречување на ширење на третиот бран на коронавирус може да го забават закрепнувањето на економиите во еврозоната. Приносот на германските двегодишни обврзници се намали на -0,70 проценти, додека приносот на десетгодишните обврзници се намали на -0,35 проценти.
Превирања на берзата
Растот на пазарните каматни стапки имаше негативно влијание врз проценките на капиталот во првиот квартал од оваа година, бидејќи што повисоки стапки, толку е помала сегашната вредност на очекуваната идна заработка. Сепак, тие слаби перформанси се надоместија со очекувањата дека закрепнувањето ќе ги стартува профитите на компанијата.
Како резултат, претставниците на индустријата со најголема изложеност на ризик од нивото на економско закрепнување, исто така, имаа најдобри резултати на финансиските пазари, додека цените на акциите на компаниите кои беа добро котирани во претходните месеци сега се под притисок.
Релативно ниски перформанси на индексот на големите технолошки компании се забележува на американските берзи. Да речеме дека Nasdaq 100 има заработено нешто повеќе од три проценти од почетокот на годината, што е помалку од половина од заработениот главен индекс на берзата во Њујорк – S & P500.
Според Блумберг, постојаниот пораст на берзанските индекси во текот на првиот квартал маскираше силни флуктуации на цените на акциите на многу компании, кои меѓусебно се поништуваа.
Пазар на валути
На девизните пазари, првиот квартал забележа значително зајакнување на доларот. Дури може да се каже дека доларот го имаше најдобриот квартал во однос на водечките светски валути во последните три години. Во минатото, за време на кризата, американската валута се сметаше за безбедно прибежиште.
Сепак, според „Блумберг“, овој пат неговото зајакнување има повеќе врска со очекувањата дека вакцинацијата ќе се изврши ефикасно, со растот на приносите на државните хартии од вредност, како и планот на Бајден за поддршка во Америка, па и најавата дека во регионот, успешното враќање на времето пред пандемијата ќе се реализира порано од каде било.
Според јапонскиот јен, доларот беше котиран на азиските пазари во претходниот квартал, во просек, на ниво од 110,58 јени, што е највисоко во претходната година.
Зајакнувањето на доларот е придружено со зајакнување на другите валути кои се сметаат за безбедно прибежиште – јенот и швајцарскиот франк.
Фунтата се врати на списокот на силни валути, за кои, со оглед на последиците од „Брегзит“, минатата година беше една од најлошите. Од почетокот на оваа година, фунтата се апрецираше во однос на еврото за пет проценти. Аналитичарите проценуваат дека ова зајакнување на британската валута е последица на добро спроведената кампања за вакцинација во Велика Британија.