21 трилион долари или 102 проценти од бруто домашниот производ (БДП) е износот на американскиот државен долг на крајот на мандатот на Доналд Трамп. Не било полошо од крајот на Втората светска војна. Но и приватните долгови на Американците се толку високи, како никогаш претходно, почнувајќи од самиот Трамп, кој има 400 милиони долари долг – значителна сума дури и за еден милијардер. А, причината не е само во пандемијата, вели „Ди Цајт“.
Дури и пред тоа, во четвртиот квартал од 2019 година, секое американско домаќинство имаше просечно долг од 115.000 американски долари. И од тогаш, тие продолжуваат да растат: според аналитичкиот оддел на Moodys, до крајот на 2020 година, доспевањето на закупнината ќе достигне 70 милијарди долари, бидејќи милиони домаќинства воопшто не ги платиле своите закупнини или делумно ги платиле.
Ренди Коен, кој е сопственик на заложна куќа во Чикаго, рече: „Ковид-19 само го влоши она што се забележува подолго време – Американците немаат доволно пари“. Заемите во заложувачници во моментов се многу барани.
„Луѓето ни носат телевизори, музички инструменти, телефони, часовници – сите вредни работи што ги имаат”, додаде тој.
Пандемијата ги мачи дури и Американците со редовни примања. Повеќето семејства живеат од плата до плата, а нивните месечни примања се доволни само за да ги покријат нивните месечни трошоци. Во случај на потреба, скоро 40 проценти од Американците не можат да издвојат 400 долари – според истражувањето на американските федерални резерви.
Зошто нема доволно пари?
Голем дел од приходите на Америка одат на отплата на веќе земените заеми – за хипотека, автомобил или за студирање. Платите на средната класа стагнираат, а трошоците за основни потреби се зголемија во последните децении.
Еден пример: во пролетта 2020 година, нов автомобил се продаваше во просек за 38 000 долари, а просечниот годишен приход на домаќинството пред пандемијата беше 68.000 УСД. Од 2009 година, износот на заемите земени за набавка на автомобили е скоро двојно зголемен – на 1,3 трилиони долари.
Но, најголемиот проблем е со 10 трилиони долари кредити за недвижнини – апсолутен рекорд. На пример, во Сан Франциско просечната цена на едносемејна куќа е 1,6 милиони долари, но надвор од големите градови, желбата за стекнување сопствен дом станува сè потешка, според агенциите за недвижнини.
Растат и долговите за медицинска нега. Благодарение на здравствената реформа на претседателот Барак Обама, многу повеќе Американци се осигурани, но болниците честопати мораат да плаќаат илјадници долари пред осигурувањето да ги покрие трошоците. Покрај тоа, таксите се забранувачки за многумина – едно семејство ќе мора да плаќа просечно 1.600 долари месечно, што доведува до повеќе од 170 милиони Американци да имаат неплатени сметки од лекар или болница, според студијата од 2019 година.
Американецот во просек должи 6.200 долари
Просечен Американец работи со четири кредитни картички и има долг од 6.200 долари, покажуваат податоците на аналитичката компанија „Experian“.
„Оваа околност е поразителна“, посочува даночниот консултант Лусинда Марино, цитирана од „Цајт“. „Луѓето имаат чувство дека земјата под нивните нозе може да се сруши во секој момент. За многу од 20 милиони луѓе кои останаа без работа во пандемијата, стравувањата стануваат реалност“.
„Имаше алармантни индикации дури и пред кризата“, истакна економистот Торстен Слок од „Дојче банка“, цитиран од „Шпигел“.
Дури и тогаш стана јасно дека уделот на луѓе кои не се во можност да ги сервисираат своите заеми расте. Ова е особено точно за помладите, луѓето со ниски примања, припадниците на малцинствата и ниско квалификуваните, рече тој.
„Потрошувачите беа ранливи пред кризата, но пандемијата ја влоши нивната состојба“, додаде Слок.