СТАНДАРД life
АНАЛИЗИ

Протекционизмот на Трамп го забави растот до нивото од времето на Обама

Големото прашање за претседателството на Трамп е колку побрзо би растела економијата доколку не беше неговиот трговски протекционизам. Извештајот за раст од третиот квартал од 1,9% повторно покажува дека не може да се избегне одмаздата од вклучување во лоши економски политики за политички цели, пренесува Вол Стрит Журнал.

Економијата продолжува да расте и покрај стравувањата од рецесија, при што расходите на потрошувачите го покриваат скоро целиот раст на БДП. Ова е втор квартал во кој моќниот потрошувач мораше да ги надомести намалените деловни инвестиции за да забележи позитивен раст. Владиното трошење сочинува раст од 0,35 процентни поени, со што се неутрализира падот на нето-извозот (-0,08 поени) и бруто приватната инвестиција (-0,27).

Падот на инвестициите се чини уште поизразен ако се земе во предвид вкупната нестанбена инвестиција во кварталот. Изминатите две четвртини беа негативни по скоро две години здрави зголемувања, во кои инвестициите заживеаја под претседателството на Трамп и активирањето на деловните духови. Економисти тврдат дека мешавината на Трамп за даночните реформи и дерегулацијата не влијае на инвестициите и растот.

Сепак, нестанбените приватни инвестиции, потонаа во 2015 и 2016 година, а економијата едвај ја избегна рецесијата. Инвестициите се забрзаа по миксот на новата политика заедно со про-бизнис политичката клима. Дан Клифтон од „Партнери за истражување на стратегиите“ проценуваат дека американските компании вратиле скоро 1 трилион американски долари од странство од донесувањето на даночната реформа, придонесувајќи за разни деловни цели.

Растот на БДП забрза на 3% со текот на времето, заедно со инвестициите, но потоа следеа трговските интервенции на Трамп. Деловната доверба опадна благодарение на поголема неизвесност за тоа што може да направи повеќе Трамп, отколку штетата предизвикана од самите давачки. Ова доведе до побавен раст, што резултираше со приближно 2% раст на БДП во последните два квартали. Сега економијата се врати на бавната стапка на раст, од времето на Обама.

Претседателот Трамп и дел од Белата куќа ги обвинија Федералните резерви и Европа за падот, но ниту едно од тие објаснувања не сопре. Европа не расте брзо со децении, откако налетот во 2017 година беше поттикнат од побрзиот раст во Соединетите држави. Според експертите, ФЕД направи грешка со собирањето на стапките во четвртиот квартал минатиот декември, но бизнисот немаше средства дури и пред централната банка да започне со намалување на каматните стапки ова лето.

Постојат силни докази дека трговската политика е главниот виновник за намалување на растот. Производството во Соединетите држави се намали, што се припишува на забавување на извозот. Побавниот раст во Кина како резултат на трговската војна го намали извозот на американска земјоделска, индустриска и градежна опрема. Намалувањето на цената на опремата за обработка на информации во третиот квартал, од кој голем дел се извезува, беше најголема за седум години.

Истражувањето на економисти на Федералните резерви годинава истражува два „шока“ во трговската политика – прво во 2018 година, а потоа и во првата половина на 2019 година – и проценува дека влијанието го забавило растот на БДП за околу еден процент ставка. Во октомвриската анкета на Националното економско здружение, 53% ја наведоа трговската политика како најголем економски ризик во 2020 година.

На 30 октомври, Федералните резерви продолжија да се обидуваат да се спротивстават на овој ризик со намалување на нејзината основна каматна стапка за 0,25 поени за трет пат годинава до опсегот 1,50-1,75%. Со инфлација од околу 1,7%, тоа значи дека ФЕД одржува негативни реални каматни стапки, дури и со раст на економијата од 2% и историско ниско ниво од 3,5%. Ова не е затегната политика.

Претседателот на ФЕД, Џеј Пауел, на прес-конференција рече дека намалувањето на стапките веќе се манифестира на посилниот пазар на домување. И домувањето во третиот квартал придонесе за раст на БДП за прв пат по седум четвртини. Проблемот е во тоа што домувањето е форма на потрошувачка и не води до зголемена продуктивност и повисоки плати, како што прават другите деловни инвестиции. Банката на Федерални резерви ќе мора да биде претпазлива да не ги повтори меурите за домување и други средства од почетокот на векот, што на крајот имаше тажен резултат.

Уште поважно, монетарната политика не може да ги неутрализира лошите макроекономски одлуки. Нулта стапки не може да ја подигнат економијата над 2% за време на Обама, кога непостојаните регулативи и високите даночни стапки ја поткопаа довербата и инвестициите во деловните активности. Негативните стапки, исто така, не се лек за трговски шокови.

Поврзани вести

Трите енергетски сектори кои се под најголем ризик од коронавирус

msp-admin

Нова рецесија и се заканува на Европа (инфографик)

Влатко Зорба

Дали коронавирусот е „црн лебед“?

Stefanija Kuzmanovska